Ön qeyd:
Bu bloq postu hazırda aktual olan alətlərin köməyilə yaratmışam.
1. Bildiyim bir mövzu haqqında 1-2 cümləlik qısa süjet yaratdım.
2. Süjeti ChatGPT-yə təqdim edib bloq yazısı hazırlamasını istədim. O da dərhal hazırladı.(ingilis dilində)
3. Yazını kiçik redaktə etdikdən sonra tərcümə etdim. (Google Translate + Fərdi redaktə)
4. Yazının şəklini də Dall-E AI-a izah elədim, o hazırladı.
Təəssürrat maraqlıdır. Süni intellekt hələ ki, təkbaşına olmasa da, hibrid modeldə çox effektiv ola bilər. Yəni insan+süni intellekt alətləri çox perspektivli gələcək vəd edir.
Digital kontent hazırlayırıq tutaq ki:
– ideyanı veririk – və ya Aİ-dən ideyalar verməsini istəyirik, verilən idelayar arasından seçib bəyənirik.
– Hazırlamasını Aİ alətdən istəyirik.
– Nəticəni moderasiya edirik. Bəyənmədikdə təkrarən hazırlamasını istəyirik. Ta ki qaneedici nəticə alınana qədər.
– Yekun nəticəni lazımdırsa, redaktə edirik.
Kiçik ölçülü işlərdə bu çox da ciddi zaman qazandırmasa belə, işin həcmi artdıqca iş effektivliyimizi ciddi şəkildə artıra bilər.
Bu yazıda da məqsəd təbii ki, yazını Aİ-a hazırlatmaq yox, bu prosesin özünü test etmək idi. Zira aşağıdakı qısa yazını özüm də eyni qədər zaman sərf etməklə sıfırdan yaza bilərdim.
Yaşıl odun yanılması
“Yaşıl odun” (yaşıl taxta) yanılması Jim Paul-un “Bir milyon dollar itirməklə nələr öyrəndim” kitabından gələn termindir.
Bu, ağacın təzə kəsilmiş deyil, “yaşıl” rəngli olduğuna inanaraq, taxta ticarəti ilə pul qazanan bir treyderdən bəhs edir. Hekayə, güclü nəzəri biliklərin faktiki ticarətdə faydalı olmaya biləcəyi fikrini vurğulayır.
Kitabın müəllifi, bir şəxsi tanımış olur – həmin şəxs yaşıl taxta sözündəki yaşıl sözünü təzə kəsilmiş olmaq mənasında yox, səhvən boya ilə yaşıl rəngə boyamaq zənn edir. Maraqlı olan da odur ki, bu şəxs məhz elə yaşıl taxta stock ticarəti üzrə uğurlu treyderdir.
Müəllif özü taxta ticarəti, sənayəsi haqda dərin biliklərə malik olduğu halda, nəzəri mükəmməl bilikləri olduğu halda onlların alqı satqısı zamanı uğursuz olarkən bu şəxs bu sahədə alış-verişdən böyük uğur qazandı. Çünki, o, lazımsız nəzəri biliklər əvəzinə digər ekspertlərin əhəmiyyətsiz hesab etdiyi şeyləri bilirdi. Bununla da o, sübut etdi ki, ekspertlər hər hansı bir mövzu haqqında hərtərəfli biliyə və anlayışa malik olmaya bilər, əsas olan kritik məlumatları bilməkdir.
Yaşıl taxta yanılmasının əsas ideyası, insanların gələcəkdə dəyərini qiymətləndirəcəyinə inanaraq bir aktivin dəyərini real perspektivindən daha çox qiymətləndirmələridir.
Onlar aktivin daxili dəyərini nəzərdən qaçıra və onun üçün dəyərindən artıq pul ödəyə bilər, bu da maddi itkiyə səbəb ola bilər.
Bu tip yanlış qərar irrasional coşğunluq və gələcək bazar şərtləri ilə bağlı proqnozlara həddən artıq etibar etməkdən qaynaqlana bilər.
Bu əhvalatdan çıxara biləcəyimiz əsas nəticə nədir, baxaq:
Yaşıl taxta yanılqısından götürülə biləcək əsas dərs investisiya qərarları qəbul edərkən aktivin daxili dəyərinin qiymətləndirilməsinin vacibliyidir.
Daxili dəyər, pul vəsaitlərinin hərəkəti, gəlir və mənfəət kimi fundamental əsaslara söykənən həqiqi dəyərdir. Aktivin daxili dəyərini qiymətləndirməklə, investorlar gələcək gəlirlər haqqında fərziyyələrə güvənməkdənsə, onun həqiqi dəyəri haqqında daha dəqiq təsəvvür əldə edə bilərlər.
Bundan əlavə, yanlışlıq gələcək bazar şərtləri ilə bağlı proqnozlara həddən artıq etibar etməmək, emosiyaları nəzarətdə saxlamaq və investisiyanın əsl riskini və gözlənilən gəlirlərini başa düşmək üçün investisiyaların şaxələndirilməsinin vacibliyini xatırladır. İnvestorların “qaza gəlib” (hype – hayp) kütlə axınına qapılmaması, mövcud fakt və rəqəmlərdən istifadə edərək investisiyanı obyektiv qiymətləndirməsi vacibdir.